Năm 2019 đánh dấu một năm khởi sắc của thị trường năng lượng mặt trời trên toàn cầu. Dưới đây là 10 xu hướng hàng đầu của ngành năng lượng mặt trời trong năm nay.
Thị trường năng lượng điện mặt trời lần đầu chạm ngưỡng 100 GW
Thị trường năng lượng mặt trời trên toàn thế giới bất ngờ chậm lại trong năm 2018. Chủ yếu là do sự thay đổi trong định hướng chính sách nhà nước của Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản. Cũng như thông tin chưa rõ ràng vềthỏa thuận hợp tác giữa Ả Rập Xê Út với Quỹ Softbank Vision. Ả Rập Xê Út cùng Quỹ này tham gia dự án 200 GW điện mặt trời có hệ thống lưu trữ.
Thế nhưng, trong năm 2019, thị trường lần đầu tiên đã vượt mốc 100 GW và sẽ tiếp tục chuyển biến.
Top 20 thị trường lớn nhất sẽ chiếm 83% nhu cầu năng lượng toàn cầu cho đến năm 2023. Tăng trưởng nhanh nhất tập trung chủ yếu ở Trung Đông và vùng Địa Trung Hải (Ả Rập Xê Út, Iran, Ai Cập và Ý).
Giá đầu tư điện mặt trời rẻ kỷ lục
2018 là năm đầu tiên thế giới có mức đầu tư vào năng lượng mặt trời thấp kỷ lục. Dù không được hưởng thuếsuất ưu đãi, chi phí cho công nghệ vẫn tiếp tục giảm nhanh.
Trên thực tế, chi phí sản xuất trung bình cho các dự án điện quy mô nhỏ giảm thêm 15% trong năm 2019. Dự kiến giá điện mặt trời “siêu thấp” này vẫn có thể giảm xuống mức thấp hơn là 14 USD/MWh theo các tính toán lạc quan nhất.
Hiện tại, giá thầu trung bình ở Ai Cập, Jordan và các Tiểu vương quốc Ả Rập là dưới 30 đô la Mỹ/ MWh. Điều này cho thấy, sẽ nhiều dự án được thực hiện với mức giá tương tự.
Xem thêm: Điện mặt trời là nguồn năng lượng rẻ nhất trong 10 năm tới
Thay đổi về chính sách của các quốc gia tác động đáng kể đến sự tăng trưởng của ngành điện mặt trời
Đầu năm 2019, thế giới đã thấy rõ thêm các chính sách năng lượng của Trung Quốc và Ả Rập Xê Út. Đây là hai quốc gia có vị thế lớn trong phát triển mạnh điện mặt trời. Cụ thể, Trung Quốc đứng thứ 1 và Ả Râp Xê Út thứ 8 trong danh sách các quốc gia phát triển điện mặt trời mạnh nhất cho đến năm 2023. Sự tham gia của họ thay đổi rất lớn đến triển vọng tăng trưởng của ngành năng lượng này.
Trung Quốc đã ban hành hướng dẫn để đẩy mạnh sản xuất năng lượng mặt trời không trợ giá. Việc này đã giúp các nhà đầu tư hiểu cụ thể hơn chính sách của Nhà nước Trung quốc sau Nghị quyết 531 năm 2018. Nghị quyết này công bốchấm dứt sự trợ giá đối với điện hòa lưới ở Trung Quốc.
Ả Rập Xê Út thì vừa thay đổi mục tiêu tổng công suất năng lượng tái tạo của nước này là 58,7 GW vào năm 2030. Trong đó 40 GW là năng lượng mặt trời, được tổ chức đấu thầu thực hiện trong năm 2019.
Nhiều quốc gia châu Âu gia nhập thị trường
Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha và Ý tiên phong đầu tư điện mặt trời không trợ giá quy mô lớn, với công suất nhiều gW đang chuẩn bị thực hiện. Năm 2019 cũng là năm nhiều dự án điện mặt trời bắt đầu đi vào hoạt động. Khi chi phí đầu tư tiếp tục giảm, từ năm 2019, xu hướng này lan rộng ra ngoài Nam Âu.
Từ quý 2 năm 2017, không còn chương trình trợ giá nào dành cho đầu tư năng lượng mặt trời quy mô lớn ở Anh. Tuy nhiên, vài dự án chờ được cấp phép vẫn có thể thực hiện mà không cần trợ giá. Tổng công suất các dự án kiểu này tại Anh là 2.3 GW.
Thị trường điện mặt trời công nghiệp tại Mỹ tăng trưởng nhanh
Các doanh nghiệp tư nhân Mỹ sử dụng điện mặt trời ngày càng nhiều. Chủ yếu là để cắt giảm chi phí, đồng thời cũng để đạt các mục tiêu sử dụng năng lượng tái tạo mà họ tự đề ra.
56% trong số các doanh nghiệp này là từ lĩnh vực công nghệ và dữ liệu. 25% của tất cả các dự án được công bố tại Mỹ vào năm 2018 được đầu tư bởi các doanh nghiệp tư nhân. Các thỏa thuận mua bán mới (PPAs) này có tổng công suất thiết kế lên đến 2,9 GW. Con số này của năm 2019 sẽ tăng không nhiều. Chủ yếu vì các doanh nghiệp đã quá nóng lòng ký thỏa thuận trong năm 2018 để hưởng lãi suất vay và thuế suất đầu tư ưu đãi.
Thêm nhiều thương vụ mua bán lại dự án năng lượng điện mặt trời
Năm 2018 có thêm nhiều thương vụ mua bán lại các dự án điện mặt trời diễn ra trên toàn cầu. Đây là xu hướng sẽ tiếp tục tăng trong năm 2019.
Trong năm 2018, các giao dịch toàn cầu lên đến 21 gW công suất dự án được ghi nhận. Đây là giá trị tăng đến 38% so với cùng kỳ năm trước. Một phần lớn giá trị giao dịch này thuộc thương vụ mua lại công ty Sun Power của Quỹ Cơ sở hạ tầng toàn cầu của Hoa Kỳ (GIP) (4,7 gW).
Các tổ chức tài chính dần cởi mở hơn với việc cấp vốn cho các dự án điện mặt trời. Ngày càng nhiều các nhà đầu tư chiến lược và chủ sở hữu tìm cách mua lại các dự án mới triển khai. Họ chấp nhận rủi ro lớn hơn để có được biên lợi nhuận dự án lớn hơn. Có hơn 47% giá trị giao dịch dự án điện mặt trời tại Mỹ xảy ra năm 2018. Và chúng ta cùng chờ đón sự gia tăng đầu tư vào các dự án lớn mới triển khai trong tương lai.
Các dự án dự trữ điện mặt trời quy mô lớn bắt đầu khởi động, nhưng vẫn còn “ngách”
Lưu trữ điện mặt trời gây chú ý lớn trong năm 2019. Thê nhưng, đây vẫn là một lĩnh vực “ngách” (nhu cầu đặc thù và nhỏ hẹp) với các thị trường mới nổi.
Trong năm 2019, bảy dự án trữ điện mặt trời đã được đề xuất ở Hawaii, Mỹ. Cụ thể, nước này sẽ bổ sung thêm 262 MW điện mặt trời và hơn 1 GWh dự trữ với mức giá thấp nhất là 78 USD/MWh.
Ước tính có 1,4 GWh dự trữ năng lượng điện mặt trời trên khắp nước Mỹ. Dự báo sẽ có 8,8 GWh dự trữ năng lượng điện mặt trời ở Mỹ vào năm 2023. Tỷ lệ tăng trưởng kép hàng năm của nguồn dự trữ này là 82%. Dẫn đầu bởi các bang California, Arizona, Colorado và Hawaii.
Chi phí đầu tư giảm nhờ công nghệ tấm pin PERC đơn tinh thể – hai mặt
Công nghệ thế hệ mới sẽ giúp tăng hiệu suất và giảm giá thành đơn vị của các tấm pin trong năm 2019.
Năm 2019, 41% năng suất toàn cầu dành cho việc sản xuất tấm pin PERC đơn tinh thể. Sản lượng này tăng từ mức 36% của năm 2018. Năm 2019, lần đầu tiên chúng ta thấy số lượng lắp đặt các tấm pin hai chiều tăng đáng kể.
Các tiêu chuẩn công nghiệp hiện vẫn chưa được công bố. Nhiều bên liên quan vẫn đang chờ thêm thông tin trước khi đưa ra quyết định thu mua. Thế nhưng, trong năm 2019, vẫn có nhiều dự án quan trọng sử dụng tấm pin hai chiều. Đặc biệt là các dự án trong môi trường sa mạc.
Cuối năm 2019, giá tấm pin hai chiều giảm còn dưới 0.25 USD/Wdc. Chi phí đầu tư trung bình toàn cầu giảm còn 0.95 USD/Wdc. Ở một số quốc gia châu Á, chi phí này thậm chí chỉ ở mức 0.8 USD/Wdc.
*Wdc: Đơn vị công suất điện năng một chiều.
Năm 2019: Năm “được ăn cả, ngã về không” của các siêu dự án
Năm 2018, gói thầu 10 GW của Tập đoàn Năng lượng Mặt trời Ấn Độ liên tục bị trì hoãn. Tại Ả Rập Xê Út, biên bản thoả thuận của gói thầu 200 GW cũng đã bị “xếp xó”. Do đó, 2019 được coi là năm bước ngoặt cho các siêu dự án đấu thầu thông qua một đề nghị mời thầu duy nhất . Các dự án này vẫn chưa chứng minh được lợi thế kinh tế nhờ quy mô của mình.
Các công ty dầu khí chuyển hướng đầu tư vào năng lượng điện mặt trời
Quá trình chuyển dịch từ năng lượng hóa thạch sang năng lượng tái tạo đang tăng tốc nhanh chóng. Trong bối cảnh đó, các công ty dầu khí lớn cũng thay đổi chiến lược. Họ dường như rất sẵn sàng để thích ứng với tình hình mới.
Thử thách của họ chỉ bao gồm mức lợi nhuận thấp hơn nhiều so với ngành dầu khí. Nhưng, họ lại có lợi thếlớn từ nguồn tài chính, quy mô sản xuất, mạng lưới cung cấp toàn cầu. Cộng thêm thương hiệu và chuyên môn trong lĩnh vực kinh doanh, quản trị rủi ro.
Nguồn: Verisk