Để khuyến khích phát triển hệ thống điện mặt trời tại Việt Nam, Chính phủ đã có nhiều ưu đãi cho các hệ thống điện mặt trời nối lưới, điện mặt trời mái nhà. Theo Quyết định 13/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, biểu giá điện mặt trời hòa lưới ưu đãi FIT2 hiện chỉ áp dụng cho các hệ thống đưa vào vận hành trước 01/01/2021.
Vậy giá điện mặt trời hòa lưới 2021 trở đi sẽ ra sao? Có nhiều dấu hiệu lạc quan cho thấy Chính phủ sẽ tiếp tục ưu đãi cho các hệ thống điện mặt trời mái nhà.
Thị trường điện năng lượng mặt trời tại Việt Nam
Việt Nam là một trong những thị trường điện năng hiệu quả nhất ở Đông Nam Á, nhờ các nguồn tài nguyên chi phí thấp như thủy điện và than.
Tuy nhiên, với nhu cầu điện dự kiến sẽ tăng 8% hàng năm trong giai đoạn 2021-2030, chính phủ đang tiến tới phát triển các nguồn năng lượng tái tạo để đảm bảo an ninh năng lượng và giải quyết nhu cầu điện ngày càng tăng.
Để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng, Việt Nam cần 96.500MW vào năm 2025 và 129.500MW vào năm 2030. Để làm được như vậy, Việt Nam cần tăng công suất lắp đặt thêm 6.000MW – 7.000MW hàng năm và chi tiêu khoảng 148 tỷ đô la Mỹ cho đến năm 2030.
Mục tiêu tăng trưởng điện năng lượng tái tạo, điện năng lượng mặt trời của Việt Nam
Chính phủ Việt Nam đặt mục tiêu tăng sản lượng điện sản xuất từ các nguồn tái tạo từ khoảng 58 tỷ kWh vào năm 2015 lên 101 tỷ kWh vào năm 2020 và 186 tỷ kWh vào năm 2030.
Với Điện Mặt trời, Chính phủ Việt Nam đặt ra mục tiêu:
| 2020 | 2025 | 2030 | |
| Tổng công suất (MW) | 850 | 4,000 | 12,000 |
| Tỷ lệ trên tổng nguồn cung năng lượng | 0.50% | 1.60% | 3.30% |
Đơn vị tính: MegaWatt (MW)
Nguồn: Vietnam Briefing
Có thể thấy, nguồn cung điện năng lượng mặt trời trên thực tế còn quá thấp so với mục tiêu tăng trưởng. Trong hoàn cảnh kinh tế gặp nhiều khó khăn do dịch COVID, nhiều nhà đầu tư đã ồ ạt chuyển dịch nguồn vốn của mình vào thị trường điện năng lượng mặt trời đầy tiềm năng này.
Giá Điện Mặt trời Hòa lưới Việt Nam từ 2020 trở về trước
Biểu giá điện hỗ trợ FIT (Feed-in-Tarifff) là chính sách Nhà nước để khuyến khích sự tăng trưởng của nguồn cung năng lượng tái tạo.
Theo Quyết định 11/2017/QĐ-TTg, biểu giá FIT 1 đồng giá cho tất cả loại hình điện mặt trời, trong đó có điện mặt trời mái nhà, là 9,35 cent/kWh có hiệu lực đến ngày 30/06/2019
Theo Quyết định Quyết định 13/2020/QĐ-TTg, biểu giá FIT2 đã có có mức khác nhau cho từng loại điện mặt trời. Cụ thể là:
- Điện mặt trời trên mặt đất là 7,09 US cent/kWh
- Điện mặt trời nổi trên mặt nước là 7,69 US cent/ kWh
- Điện mặt trời mái nhà là 8,38 US cent/kW
Do vấn đề tỷ giá, nên giá điện mặt trời mái nhà quy đổi ra VND khác nhau trong 2 năm 2019 và 2020:
- Từ ngày 01/7/2019 đến 31/12/2019: 1.913 đồng/kWh theo tỷ giá USD/ VND ngày 31/12/2018 là 22.825 đồng/USD.
- Từ ngày 01/01/2020 đến 31/12/2020: 1.943 đồng/kWh theo tỷ giá USD. VND ngày 31/12/2019 là 23.155 đồng/USD).
Làn sóng lắp đặt và kinh doanh Điện mặt trời Hòa lưới: Tăng theo Cấp số nhân, nhưng vẫn chưa đủ
Đến hết tháng 8/2020, theo thống kê của EVN, tổng sản lượng điện hòa lưới thực tế đã đạt mức 195,31 triệu kwH. EVN đã thanh toán 350,6 tỷ đồng tương đương 171,14 triệu kWh cho 19.685 khách hàng bán điện.
Sự hấp dẫn từ việc giảm hóa đơn điện lẫn tăng thu nhập nhờ bán điện đã khiến cuộc đua đầu tư vào điện mặt trời mái nhà tăng mạnh vào cuối năm 2020, trước khi biểu giá ưu đãi FIT2 ngưng áp dụng sau 31/12/2020.
Giá Điện Mặt trời Hòa lưới 2021
Đến nay vẫn chưa có quyết định chính thức từ Chính phủ về giá điện mặt trời hòa lưới từ 01/01/2021.
Bộ Công Thương đã có dự thảo Quyết định của Thủ tướng theo đó từ năm 2021, Nhà nước thí điểm đầu thầu giá mua điện thay vì áp dụng giá mua điện cố định. Cơ chế đấu thầu được đưa ra chủ yếu để giải quyết các bất cập như:
- Các nhà đầu tư chỉ tập trung phát triển các hệ thống điện ở những khu vực có tiềm năng bức xạ mặt trời tốt, nhưng lượng điện sử dụng cho sản xuất và dân dụng tại địa phương không đáng kể. Từ đó, phần lớn điện đưa lên lưới điện quốc gia tải về các vùng sử dụng nhiều, gây quá tải. Việc chỉ tập trung vào một số khu vực cũng làm gia tăng không hợp lý các cạnh tranh về đất đai.
- Sự tăng trưởng nóng quá mức về đầu tư điện mặt trời để hưởng ưu đãi, trong khi đó không quan tâm sử dụng các công nghệ tiên tiến để tối ưu hiệu quả, giảm tác động xấu đến môi trường trong lâu dài.
Khi áp dụng cơ chế đấu thầu, sẽ không còn mức giá ưu đãi chung cho nhiều hình thức điện mặt trời và nhiều khu vực. Không phải mọi dự án đều hưởng mức giá điện 8,38 US cent/kW như trước đây.
Giá mua điện có thể giảm: Nên đầu tư Điện Mặt trời hay không?
Dù sao đi nữa, điện mặt trời chắc chắn vẫn sẽ nhận được các ưu đãi về giá, khi mà sự tăng trưởng của nguồn cung năng lượng này vẫn vô cùng quan trọng trong chiến lược tăng trưởng dài hạn của Việt Nam.
Đặc biệt, các hệ thống điện mặt trời vận hành tại các khu vực tiêu thụ điện nhiều như các thành phố lớn sẽ dễ nhận được nhiều ưu đãi hơn. Các hệ thống điện mặt trời này sẽ giúp giảm tải hệ thống đáng kể, tiết kiệm chi phí đầu tư của Nhà nước vào lưới điện cao thế để chuyển tải điện đi xa. Chỉ các dự án điện mặt trời ở các khu có tiềm năng bức xạ mặt trời lớn nhưng nhu cầu địa phương quá thấp là sớm bị áp giá thấp hơn, để bớt gánh nặng cho lưới điện quốc gia.
Không chỉ các doanh nghiệp, hộ gia đình và chính phủ quan tâm đến điện mặt trời, mà các ngân hàng cũng vào cuộc với ngày càng nhiều các gói vay đầu tư điện mặt trời có lãi suất hấp dẫn.
Bài tính cần làm lúc này không phải là có đầu tư điện mặt trời hay không, giá điện bao nhiêu, mà là đầu tư thế nào để đảm bảo lợi nhuận tốt nhất. Công nghệ có thể là chìa khóa thành công cho nhà đầu tư điện năng lượng mặt trời trong những năm sắp tới, khi suất đầu tư ngày càng giảm, hiệu suất hệ thống ngày càng tăng. Từ đó cho ra lợi nhuận hấp dẫn hơn khi có chiến lược đầu tư thông mình.
SolarPlus: Tiên phong trong công nghệ Điện mặt trời Thông minh
Điện năng lượng mặt trời Việt Nam phát triển khá chậm muộn so với trào lưu điện năng lượng tái tạo thế giới. Dù sao đi nữa, việc áp dụng khoa học – công nghệ vào lĩnh vực giàu tiềm năng này tại Việt Nam là điều tất yếu xảy ra.
Hệ thống Điện Năng lượng Mặt trời Định hướng Xoay lần đầu tiên được nghiên cứu để thương mại hóa vào năm 1989 tại Mỹ bởi công ty Array Technologies Inc. (ATI). Dự án của họ được tài trợ bởi Bộ Năng lượng Hoa Kỳ và đã tạo ra bộ tracking system (hệ thống định hướng xoay) có độ chính xác cao đầu tiên.
Ngày nay, các hệ thống điện mặt trời áp dụng tracking system đã trở nên phổ biến khắp thế giới. Hiệu năng của chúng thường vượt mức hệ điện mặt trời cố định đến 40-50%. Những hệ thống đầu tiên vẫn còn hoạt động cho đến ngày nay sau 20-30 năm.
Hệ thống Điện Mặt trời Thông minh của SolarPlus
SolarPlus là đơn vị tiên phong thương mại hóa thành công hệ thống Điện Năng lượng Mặt trời Định hướng Xoay tại Việt Nam. Với điều kiện khí hậu đặc thù của Việt Nam, chúng tôi chọn phát triển hệ thống định hướng xoay một trục (single-axis tracking system), thiết kế gọn nhẹ nhưng đủ bền vững để áp dụng vào đa dạng các kiểu mái nhà ở Việt Nam.
Các hệ thống định hướng xoay ngoại nhập – một trục hoặc hai trục – nặng cả về cấu trúc lẫn chi phí, chủ yếu chỉ áp dụng cho điện mặt trời trang trại. Không như thế, hệ thống Định hướng Xoay SolarPlus Econo cho phép tận dụng linh hoạt các mái nhà Việt Nam lẫn mái các công trình công nghiệp để sản xuất điện mặt trời.
Xem thêm:
- Điện mặt trời Áp mái cho hộ gia đình: Tính toán hiệu quả kinh tế
- Nâng cấp lên hệ xoay Điện Mặt trời: Đạt 150% công suất
- Điện mặt trời phục vụ sản xuất: Thêm giải pháp giúp tăng công suất đến 50%
- Thiết kế Tối ưu kỹ thuật hệ thống Điện Mặt trời Áp mái: Để không đầu tư lỗ vốn
Với hiệu suất hệ thống vượt bậc, vừa tận dụng được diện tích mái, vừa hưởng khung giá mua điện cao nhất cho điện mặt trời mái nhà, hệ thống Điện mặt trời Định hướng Xoay SolarPlus Econo cho nhà đầu tư thêm cơ hội sinh lợi với điện mặt trời.